O Savskom vencu

Opština Savski venac je jedna od najstarijih i istovremeno centralna beogradska opština. Naziv Savskog venca je simboličan, jer teritorija opštine poput venca na desnoj obali Save prati njen tok. Obrazovana je 1957. na teritoriji od 1.580 hektara.

Geografski gledano Savski venac od ušća Topčiderske reke do Brankovog mosta Savom graniči sa Novim Beogradom, a Brankovom i ulicama kraljice Natalije i Masarikovom sa Starim gradom. Preko ulice Kralja Milana, Slavije i Bulevara oslobođenja gledamo se sa Vračarcima, a potom od Autokomande, preko iste ulice, sve do Banjice i dalje Crnotravskom i Borskom sa Voždovčanima, odakle počinje granica sa Rakovicom. Rakovičkim putem i Bulevarom Vojvode Mišića sastajemo se sa Čukaricom.

Prema poslednjem popisu, iz 2022. godine, na Savskom vencu živi 36.699 stanovnika, dok dvaput više Beograđana tu radi.

Bilo kako bilo, gde god u Beogradu živeli i šta god u njemu radili, Savski venac nikako ne možete zaobići. I svi putnici koji u naš grad dolaze ili iz njega odlaze moraju to učiniti upravo sa Savskog venca, ili bar kroz njega proći.

Opština Savski venac je uz Stari grad, jedna od najstarijih beogradskih opština, isto kao što su neki njegovi delovi, poput onog savamalskog, predstavljali prva urbana gradska tkiva ili prve rezidencijalne objekte.

Izlaskom iz gradske tvrđave grad se vekovima unazad razvijao u dva kraka uz reke i između njih. Uz Savu (Savamala) i Dunav (Dorćol), a kada se u devetnaestom veku u tada dalekom Topčideru naselio i prvi srpski knez Miloš Obrenović, postalo je jasno da će se u tom smeru razvijati Beograd od topčiderskih dvorova do tridesetak današnjih ambasada , i da će tu proći kasnije jedna od prvih tramvajskih linija.

Mnogo-štošta se prvi put u Beogradu pojavilo baš na Savskom vencu, od prvih radnji, prve pijace, prve kafane, prvog pozorišta, prvog kulturno-umetničkog društva, prve bolnice, prve tramvajske linije, prvog ministarstva, sve do SOKO-la, prvog fudbalskog kluba u Srbiji. I kad smo već kod fudbala, da kažemo i da su dva najveća srpska fudbalska kluba do Drugog svetskog rata (Jugoslavija i BSK) bila na Savskom vencu, a da su ih posle toga na istom mestu nasledili Crvena Zvezda i Partizan. Na Savskom vencu se i danas nalazi Vlada Republike Srbije, većina ministarstava, brojne državne institucije, srce srpske železnice (od prve stanice do muzeja i upravne zgrade), Beogradska autobuska stanica, Beogradski sajam, svi beogradski savski mostovi, klinički i urgentni centar, Vojno-medicinska akademija, većina beogradskih fakulteta, petnaestak osnovnih i srednjih škola, najlepši gradski parkovi i izletišta, najprometnije ulice, najstariji i najvredniji kulturno-istorijski spomenici, najvrednija arhitektonska kulturna baština.

Na Savskom vencu su i neki od nezaobilaznih gradskih toponima, poput Zelenog venca, Slavije, Savskog i Svetonikolskog trga, Mostarske petlje, Autokomande...

Na Savskom vencu su i neke od najznačajnijih kulturnih institucija ovog naroda, poput Jugoslovenskog dramskog pozorišta ili Studentskog kulturnog centra, značajne naučne i druge institucije, Palata pravde i dobar deo sudske infrastrukture, privredni giganti poput BIP-a, BIGZ-a ili tako značajne štamparije kao što je Zavod za izradu novčanica, brojni hoteli, poznati restorani i klubovi. I mnogo toga još.